CHP İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu : “Gençler tarım politikalarının itici gücü olmalı”

Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili ve Çevre Komisyonu Üyesi Evrim Rızvanoğlu, 10–17 Ekim tarihleri arasında Roma’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) amiral gemisi niteliğindeki etkinliği Dünya Gıda Forumu’nda Çarşamba günü bir konuşma gerçekleştirdi. Rızvanoğlu, yaptığı konuşmada gıda kaybı ve israfı, iklim krizi, gençliğin tarım politikalarındaki rolü ve kamu politikalarının dönüştürücü etkisi üzerine önemli mesajlar verdi.   Rızvanoğlu’nun konuşmasından satırbaşları şu şekilde:   “Bir tarafta gıda israfı, diğer tarafta açlık”   Rızvanoğlu gıda kaybındaki tabloyu şu sözlerle ortaya koyarak “FAO ve UNEP tarafından yayımlanan 2024 Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre, 2022 yılında dünya 1,05 milyar ton gıdayı çöpe attı — kişi başına yaklaşık 132 kilogram. Aynı yıl, 2,4 milyar insan güvenli ve besleyici gıdaya ulaşamadı. Bir tarafta milyarlarca ton gıda çöpe gidiyor, diğer tarafta milyonlarca insan açlık çekiyor. Bu çelişki, 21. yüzyılın en büyük adaletsizliklerinden biridir. Üstelik çevresel maliyeti çok daha ağır. İsraf edilen her lokma; boşa harcanan su, toprak, enerji ve emek anlamına geliyor. Gıda atıkları çöplüklere gittiğinde metan gazı salıyor — ki bu, iklim krizini körükleyen en tehlikeli sera gazlarından biridir. Yani gıda kaybı sadece sofralarımızın değil, gezegenimizin ve geleceğimizin de meselesidir.” ifadesini kullandı.   “Bu tabloyu değiştirebilecek güçlü bir anahtarımız var: gençlik”   Gençlerin teknoloji ve yenilik yoluyla gıda israfıyla mücadelede öncü rol üstlendiğini vurgulayan Rızvanoğlu “Ama iyi haber şu: bu tabloyu değiştirebilecek güçlü bir anahtarımız var, gençlik. Bugün dünyada 1,2 milyar genç yaşıyor. FAO’nun Tarımsal Gıda Sistemlerinde Gençlerin Durumu raporu, tarımda genç istihdam açığını kapatmanın küresel ekonomiye 1,5 trilyon dolar katkı sağlayabileceğini gösteriyor. Ama rakamların ötesinde bu, gençliğin dönüştürücü gücünü ortaya koyuyor. Gençler zaten yol gösteriyor: artan gıdayı kurtarmak için mobil uygulamalar geliştiriyorlar, döngüsel ekonomi girişimleri kuruyorlar, bozulmayı azaltan akıllı depolama sistemleri tasarlıyorlar, çiftçileri doğrudan tüketicilerle buluşturan dijital platformlar inşa ediyorlar. Ancak bir sorun var. Politika desteği olmadan bu çözümler ölçek kazanamıyor.” dedi.   “Gıda kaybı sadece bir tarım meselesi değil”   Milletvekili Rızvanoğlu, bu dönüşümün gerçekleşebilmesi için üç temel politika eksenine dikkat çekerek: “Birincisi: koordinasyon. Gıda kaybı sadece bir tarım meselesi değildir — finans, eğitim, yenilikçilik, çevre ve sosyal politika ile doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle hükümetler, gençlerin öncülük ettiği çözümleri destekleyecek sektörler arası platformlar oluşturmalıdır. İkincisi: erişim. Birçok genç krediye, araziye ve teknolojiye erişemiyor. Genç odaklı kredi sistemleri, arazi tahsis programları ve iş planlarını gerçek teminat olarak kabul eden finansman modelleri oluşturulmalıdır. Üçüncüsü: mevzuat. Gıda kurtarma veya döngüsel ekonomi alanındaki yenilikleri eski kurallar sıklıkla engelliyor. Gıda güvenliği, etiketleme ve atık yönetimi yasaları yeniliği teşvik eden, tüketiciyi koruyan ve gençlerin öncülük ettiği dönüşümü hızlandıran biçimde güncellenmelidir.” vurgusunu yaptı.   “Türkiye’de gençlerin potansiyeli, politika eksikliğine rağmen yol gösteriyor”   Rızvanoğlu konuşmasında Türkiye’deki gençlerden de örnek vererek “Kırsal Türkiye’de genç girişimcilerle karşılaştığımda, hem tutkularını hem de hayal kırıklıklarını görüyorum — daha iyi bir gıda sistemi kurma tutkusunu ve politikaların onların fikirlerinin gerisinde kalmasından doğan hayal kırıklığını. Bu deneyimler bize şunu hatırlatıyor: En yenilikçi fikirler bile, büyüyebilmek için uygun bir politika ortamına ihtiyaç duyar. Biliyorum, burada da çok sayıda genç katılımcı var. Hepiniz araziye, krediye, teknolojiye erişim ya da karar alma süreçlerinde duyulma gibi zorluklarla karşılaştınız. Sizin hikâyeleriniz önemli. Ve tam da bu yüzden, hükümetler gençlere tarım politikalarının şekillenmesinde gerçek bir söz hakkı tanımalıdır.” dedi.   “Yerel yönetimler adil gıda sistemleri kurabilir”   İzmir’de yürütülen Kent Gıda Sistemi Belgesi sürecini örnek göstererek yerel yönetimlerin rolüne de dikkat çekten Rızvanoğlu, “İzmir’de belediye, sürdürülebilirlik ve gıda güvenliğini yerel politikanın merkezine koyan; genç üreticileri, çiftçileri, kooperatifleri ve iyi tarım uygulamaları yapan tüketicileri bir araya getiren bir Kent Gıda Sistemi Belgesi hazırlıyor. Süreç hâlâ devam ediyor; paydaş toplantıları yapılıyor ve gıdayla ilgili karar süreçlerinde katılımcılığı güçlendirmek amacıyla Kent Gıda Politikaları Meclisi öneriliyor. Bu süreç, yerel yönetimlerin gençlerin ve sivil toplumun aktif rolüyle gıda kaybını azaltabileceğini ve daha adil gıda sistemleri kurabileceğini gösteriyor. Ulusal düzeyde de, Genç Çiftçi Projeleri ve kırsal kalkınma hibeleri, genç girişimcilerin araziye, kaynağa ve finansmana erişimini kolaylaştırıyor. Ve tüm bunlar bize bir şeyi kanıtlıyor: Hükümetler doğru koşulları oluşturduğunda, gençler yaratıcılıklarıyla, dayanıklılıklarıyla ve somut çözümleriyle yanıt veriyor.” ifadesini kullandı.   “Gıda kaybıyla mücadele teknik değil, siyasal bir süreçtir”   Rızvanoğlu gıda israfıyla mücadelenin siyasi bir süreç olduğunu vurgulayarak “Gıda kaybı ve israfıyla mücadele sadece teknik bir mesele değil, aynı zamanda siyasal bir süreçtir. Politikaların nasıl tasarlandığı — kimin güçlendirildiği, kimin dahil edildiği ve hangi çözümlerin büyütüldüğü — başarımızı belirleyecektir. Gençler yalnızca “yarının liderleri” değildir. Bugünün karar alma süreçlerinde de ortak olmalıdırlar — sadece dinleyen değil, politika yapımında, uygulamada ve denetimde sorumluluk üstlenen aktörler olmalıdırlar. Çünkü bu mesele yalnızca sofralarımızdaki eksik tabaklarla ilgili değil; küresel gıda güvenliğiyle, iklim krizine karşı dayanıklılıkla ve insanlığın vicdanıyla ilgilidir. Gelin, gençlerin sesini tarım politikalarının dipnotu değil, daha adil, yeşil ve sürdürülebilir bir gıda geleceğinin itici gücü haline getirelim. Bu toplantı için, Avrupa ve Orta Asya ekibine, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütüne ve Dünya Gıda Forumuna teşekkür ederim.”